Akcja jest rodzajem papieru wartościowego. Stanowi ułamkowy udział w przedsiębiorstwie zwanym spółką akcyjna. Jej posiadacz jest współwłaścicielem danej spółki. Właściciel akcji ma prawo do udziału w zysku spółki, czyli do dywidendy. Jej wypłacenie i wielkość ustala walne zgromadzenie spółki. 

Posiadacz każdej akcji danej spółki otrzymuje prawo do głosu na jej walnym zgromadzeniu, czyli w pewnego rodzaju spotkaniu „kontrolnym”. W takim zebraniu zwykle biorą udział najwięksi akcjonariusze. Walne zgromadzenie podejmuje decyzje dotyczące polityki spółki. Głównym zadaniem walnego zgromadzenia jest decyzja, o zatwierdzeniu sprawozdania zarządu z działalności spółki. Walne zgromadzenie decyduje też o udzieleniu (lub nie) absolutorium członkom zarządu i rady nadzorczej.

Istnieją dwa rodzaje akcji: na okaziciela i imienne. 

Na giełdzie handluje się tylko tymi pierwszymi, z uwagi na częste przechodzenie akcji z rąk jednego inwestora do drugiego. Jest także drugi ważny podział akcji ze względu na ich postać. Na giełdzie odbywa się handel jedynie zdematerializowanymi akcjami. Są one zapisane na dysku komputerowym, nie występują w postaci fizycznej, jako „kawałek papieru”. Posiadacz akcji ma możliwość pobrania kolejnych, w przypadku ich nowej emisji. Właściciel ma także prawo do pierwokupu nowych akcji. Prawo to istnieje po to, by zapobiec tzw. rozwodnieniu się kapitału, czyli zmniejszenia odsetkowego udziału dotychczasowych akcji w stosunku do ich całej sumy. Nierzadko jednak walne zgromadzenie, które podejmuje decyzję o emisji akcji, uchwala wyłączenie prawa poboru dla dotychczasowych akcjonariuszy. 

Podstawowym i koniecznym narzędziem do „gry na giełdzie”, czyli handlu między innymi akcjami, jest posiadanie rachunku inwestycyjnego w biurze maklerskim. Składa się on z:

• rachunku papierów wartościowych
• rachunku pieniężnego

Na pierwszym trzymamy akcje, a na drugim gotówkę, pozwalającą nam na dokonywanie transakcji na giełdzie. Akcjami możemy handlować tylko przez zlecanie kupna bądź sprzedaży naszemu maklerowi, przy pomocy rachunku inwestycyjnego. Większość domów maklerskich oferuje dostęp do rachunku np. przez Internet lub telefon. Domy maklerskie pobierają prowizje od każdej naszej transakcji. Prowizje płacimy zarówno kupując jak i sprzedając akcje. Szczegółów na temat ich wielkości możemy dowiedzieć się bezpośrednio w domu maklerskim.

Kolejnym krokiem, który pozwoli nam „grać na giełdzie” jest poznanie mechanizmów działania giełdy. Oczywiste jest, że każdy akcjonariusz liczy na zysk. Jeśli spółka dobrze radzi sobie na rynku, to jej dochód się zwiększa i z reguły ceny akcji rosną. Przy wyższym dochodzie pojawia się większa szansa na wypłatę dywidendy. Dążenie do sytuacji wyżej opisanej jest celem inwestora.

Musimy pamiętać, że „grając na giełdzie” podejmujemy także ryzyko utraty kapitału z powodu różnego rodzaju fluktuacji. Zawsze istnieje możliwość nieprzewidzianych sytuacji, jak nagły spadek kursów większości akcji, czyli tzw. krach giełdowy. Niestety na tego typu wydarzenia nie mamy wpływu.

Aby zminimalizować ryzyko utraty, czy nie wypracowania zysku, warto zapoznać się z dwoma metodami analizy sytuacji rynku i spółek: technicznej i fundamentalnej.

Analiza techniczna to badanie zachowań rynków głównie przy użyciu wykresów. Celem tego badania jest przewidzenie nadchodzących trendów na podstawie dotychczasowego zachowania notowań. Analiza fundamentalna zaś to głównie monitorowanie i klasyfikowanie aktywów finansowych pod względem ich jakości inwestycyjnej. Mówiąc prościej, jest to wycena spółki i porównanie jej do ceny rynkowej. Dokonując analizy fundamentalnej staramy się przewidzieć dalsze losy spółki i ocenić możliwą stopę zwrotu. 

W Polsce akcjami handlować możemy na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Sesje giełdowe odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8.30 do 17.05. Notowania ciągłe obejmują notowania instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych, opcji, od godziny 8.45) i instrumentów rynku kasowego (od godziny 9.00). Na rynku o kursie akcji decydują zlecenia kupna i sprzedaży składane przez inwestorów. Istnieją trzy rodzaje notowań giełdowych: notowania ciągłe, pojedynczy fixing i podwójny fixing.

Jeśli kiedykolwiek przyglądałeś się notowaniom na GPW z pewnością zauważyłeś, że spółki pogrupowane są w tzw. indeksy, które nazywa się wskaźnikami koniunktury giełdy. Wartość indeksu jest wyliczana na podstawie cen spółek. Do najważniejszych indeksów na warszawskiej giełdzie należą:

• indeks największych spółek WIG20 (20 spółek)
• indeks średnich spółek mWIG40 (40 spółek)
• indeks najmniejszych spółek sWIG80 (80 spółek)

Powyższe informacje są jedynie ogólnym przedstawieniem wybranych zagadnień. Zachęcamy do dokładniejszej lektury na ten temat. Po głębszym zapoznaniu się ze sposobem funkcjonowania giełdy i analizie powyższych zagadnień, będziemy mogli pomyśleć o „grze na giełdzie”.

Więcej informacji na www.zrozumfinanse.pl