Starość dotknie każdego z nas. U schyłku życia opadamy z sił, tracimy zdrowie, stajemy się mniej samodzielni. Jedną z podstaw utrzymania ludzi starszych jest emerytura. Wielu osobom wydaje się, że emerytury płaci po prostu budżet państwa. W rzeczywistości jest to bardziej skomplikowane. 

W 1999 r. w Polsce przeprowadzono reformę systemu emerytalnego. Wcześniej emerytury osób starszych były finansowane z podatków płaconych przez osoby pracujące. Wysokość emerytury była ustalana przez rząd i parlament w zależności od różnych wskaźników, takich jak inflacja czy średnia płaca w przedsiębiorstwach. Nie bez znaczenia była także linia polityczna rządzących. Reforma wprowadziła kapitałowy system emerytalny, uzależniający wysokość emerytury od kwoty, jaką odłożyliśmy na ten cel przez całe życie. 

Oszczędzanie na emeryturę jest obowiązkowe. Składki są odprowadzane od każdej pensji. Część z nich trafia do ZUS, część za pośrednictwem ZUS do otwartych funduszy emerytalnych (OFE).

Składki trafiające do ZUS są ewidencjonowane na indywidualnych kontach – unikalne dla każdego przyszłego emeryta. Kwota odłożona na naszym koncie zwiększa się wraz z napływem nowych składek oraz w wyniku waloryzacji, która służy zachowaniu ich realnej wartości. Współczynnik waloryzacji jest co roku ogłaszany przez rząd; jest on zależny od inflacji i realnego tempa wzrostu płac. Jeśli na przykład w ciągu roku wpłaciliśmy 1000 PLN na nasze konto emerytalne w ZUS, a wskaźnik waloryzacji wyniósł w danym roku 8%, to ZUS powiększy stan naszego konta do 1080 PLN. 

Druga część naszej składki emerytalnej trafia do OFE, które w rzeczywistości są funduszami inwestycyjnymi. Za pieniądze ze składek kupują w naszym imieniu instrumenty finansowe, takie jak akcje czy obligacje albo robią lokaty naszych środków w bankach. Celem działania OFE jest przyniesienie jak najwyższego zysku przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa powierzonych środków. Z tego względu nie wszystkie operacje finansowe są dla nich dozwolone. 

Proces odkładania na emeryturę w ZUS-ie i w OFE trwa przez cały czas naszej aktywności zawodowej, czyli przez około 40 lat. Musimy w tym czasie odłożyć tyle środków, by starczyły nam na przeżycie okresu od przejścia na emeryturę aż do śmierci. W momencie przejścia na emeryturę nasze środki są przekazywane przez ZUS i OFE do zakładów emerytalnych, które zajmują się wypłacaniem emerytur. Wysokość emerytury jest ustalana w następujący sposób: cała zgromadzona przez każdego z nas suma środków dzielona jest przez statystyczną średnią liczbę miesięcy życia, jaka nam jeszcze pozostała. Wynik tego dzielenia daje wysokość emerytury miesięcznej.

Ze sposobu działania polskiego systemu emerytalnego wynika, że wysokość emerytury zależy od sumy wpłaconych składek oraz od efektywności inwestowania środków przez OFE, których jest kilkanaście. Warto zatem być w takim OFE, które najlepiej zarządza środkami. Jeśli ktoś obawia się, że emerytura z ZUS i OFE będzie zbyt niska, może dodatkowo odkładać pieniądze.

Więcej informacji na www.zrozumfinanse.pl