Co to jest?

Lokata bankowa polega na zdeponowaniu w banku pewnej sumy pieniędzy na określony z góry czas. Po jego upływie bank zwraca nam pełną sumę powiększoną o odsetki. Definicja ta informuje nas o dwóch podstawowych aspektach, które musimy rozważyć: na jak długo chcemy założyć lokatę oraz ile pieniędzy chcemy w nią zainwestować.

Na co zwrócić uwagę?

Czas trwania lokaty zależy właściwie tylko od naszego wyboru. Oferta banków jest tu bardzo szeroka: od lokat jednodniowych po nawet kilkuletnie. Musimy się więc zastanowić, na jak długo chcemy zamrozić swoje pieniądze. Pamiętajmy przy tym, że zazwyczaj im dłuższa lokata tym bardziej atrakcyjne oprocentowanie. Z drugiej strony, dłuższy okres czasu to większe ryzyko pojawienia się niespodziewanych wydatków, które mogą nas zmusić do zerwania lokaty. A w takim wypadku zazwyczaj otrzymujemy tylko zwrot wpłaconego kapitału, przepadają wszystkie odsetki…

Tutaj przechodzimy więc do kolejnej decyzji, którą musimy podjąć: ile pieniędzy zainwestować w daną lokatę? Przede wszystkim dobrze jest zdywersyfikować swoje inwestycje. Oznacza to, że jeżeli mamy do dyspozycji np. 10 000 zł to zamiast zakładać jedną roczną lokatę lepiej będzie przeznaczyć na nią np. tylko 5000 zł a resztę zainwestować w kilka lokat krótkoterminowych, np. miesięcznych, które będziemy odnawiać, tzn. zakładać nową lokatę zaraz po zakończeniu starej. Jeśli inwestujemy w ten sposób, to wprawdzie zyskamy nieco mniej niż gdybyśmy wpłacili wszystko na lokatę roczną, ale za to stracimy mniej, kiedy będziemy nagle potrzebować np. 1000 zł. Możemy wtedy zerwać tylko jedną z lokat, np. taką na której zgromadzone odsetki, które stracimy, są najniższe.

Oczywiście decyzja, w jakie lokaty inwestować zależy przede wszystkim od naszej oceny ryzyka pojawienia się niespodziewanych wydatków. Jeśli jesteśmy pewni, że takie wydatki się nie pojawią przez rok albo że jest to bardzo mało prawdopodobne, to być może bardziej opłaca się zainwestować całą sumę w wyżej oprocentowaną lokatę długoterminową. Wszystko zależy od naszych preferencji.

Lokaty inwestycyjne

Lokaty Inwestycyjne łączą zalety inwestycji na rynku akcji lub walut oraz bezpiecznej lokaty bankowej. Dają szansę na osiągnięcie zysków większych niż te z tradycyjnych form oszczędzania. Ostateczne wyniki z lokat inwestycyjnych są najczęściej związane z zachowaniem kursów akcji spółek na giełdzie, cen surowców, metali szlachetnych (np. złota) albo notowań walut. Zyski z takiej lokaty mogą okazać się wyższe niż ze „zwykłego” depozytu nawet wówczas, gdy akcje na giełdzie tanieją. Zależy to jednak od tego, jak zbudowany jest taki produkt. Składa się ona zwykle z dwóch części: opcji (instrumentu finansowego, obstawiającego określone zachowanie, np. akcji czy walut) oraz bezpiecznych papierów, np. obligacji skarbowych. Jeśli opcja zakłada, że akcje na giełdzie będą drożały (o charakterze opcji najczęściej mówi już sama nazwa Lokaty) i tak rzeczywiście się stanie, możesz liczyć na reklamowane zyski. Jeśli będzie inaczej, możesz liczyć na zwrot całego albo niemal całego wpłaconego kapitału.

Lokaty krótkoterminowe

Jeżeli chodzi o odnawialne lokaty krótkoterminowe to ich niewątpliwą zaletą (poza mniejszym ryzykiem utraty całości odsetek) jest to, że każdorazowo wpłacona kwota powiększana jest o zyski z poprzedniego okresu. Nazywa się to kapitalizacją odsetek. Przy tej samej wysokości oprocentowania oznacza to, że odnawialne lokaty pozwalają zarobić więcej niż długoterminowe, nawet jeśli okresy są równe. Ile dokładnie? Oto przykład:

Załóżmy, że chcemy zainwestować 10 000 zł na okres jednego roku. Możemy więc założyć jedną lokatę roczną, 2 razy założyć lokatę półroczną lub też 12 razy miesięczną. Załóżmy też, że wszystkie te lokaty oprocentowane są na 6 procent w skali roku. Bardzo ważne jest stwierdzenie w „skali roku”. Oznacza ono, że tyle zarobilibyśmy na tej lokacie gdyby była lokatą roczną. Jeżeli lokata jest półroczna, czyli o połowę krótsza, to odsetki są niższe. Po wygaśnięciu lokaty bank wypłaci nam odsetki o połowę mniejsze niż przy lokacie półrocznej. Będą one wynosić 3 procent ulokowanej kwoty. Analogicznie, dla lokaty miesięcznej wyniesie ono 0,5 procent. Ile jednak wyniosą zyski? Dla lokaty rocznej będzie to 600 zł – 6 procent z 10 000 zł. W przypadku założenia odnawialnej lokaty półrocznej zysk wylicza się dwuetapowo. Najpierw liczymy zysk po pierwszych 6 miesiącach, jest to 300 zł (3 procent z 10 000 zł). Na koncie mamy więc już 10 300 zł. Następnie całą tę sumę przeznaczamy na kolejną półroczną lokatę. Tym razem zysk wyniesie już 609 zł (3 procent z 10 300 zł). Zauważmy, że tak samo wyglądałoby to gdybyśmy założyli lokatę roczna z 6–miesięczną kapitalizacją odsetek.

Postępując w ten sam sposób możemy wyliczyć zysk również dla lokat z innymi okresami kapitalizacji. Przy kapitalizacji kwartalnej będzie to 613 zł, przy miesięcznej 616 a przy dziennej 618 zł! W tym ostatnim przypadku odsetki będą kapitalizowane aż 365 razy!

Jak nie płacić podatku Belki?

Odnawialna lokata dzienna ma jeszcze jedną zaletę – pozwala uchronić się od tzw. podatku Belki. Jest to 19-procentowy podatek od zysków z lokat. Wszystkie odsetki wypłacane są po jego potrąceniu, stąd też część z nas nawet go nie zauważa. W jaki sposób dzienna lokata pozwala go uniknąć? Chodzi o prawo, według którego naliczany podatek zawsze jest zaokrąglany do najbliższej całości, czyli jeśli mamy zapłacić 4,30 zł podatku to zapłacimy zamiast tego tylko 4 zł. Tak więc jeśli nasz zysk z lokaty wyniesie poniżej 2,49 zł to (przy 19-procentowej stopie opodatkowania) podatek wyniesie poniżej 50 groszy i zostanie zaokrąglony do zera.

Wadą tego typu lokat jest to, że ich oprocentowanie jest zazwyczaj niższe niż dłuższych lokat, co może oznaczać, że przy porównywalnych okresach trwania, lokaty długoterminowe, nawet po odliczeniu podatku, będą bardziej opłacalne. Nie pozwólmy więc, aby chęć ucieczki od opodatkowania zmniejszyła nasze rzeczywiste zyski!

Jak obliczyć zyski?

W jaki więc sposób wyliczyć nasze zyski z lokaty? Możemy skorzystać z jednego z wielu kalkulatorów dostępnych w Internecie (np. na stronach banków) lub też skorzystać z następującego wzoru:

z * (1+x/(y * 100%))y , gdzie:

• z to kwota, którą chcemy zainwestować,
• x to stopa oprocentowania w skali roku,
• y to okres kapitalizacji, czyli ile razy odsetki będą kapitalizowane

Rozważmy to na znanym nam już przykładzie inwestycji 10 000 zł w odnawialną 6– procentową lokatę półroczną (2 okresy kapitalizacji).

Mamy więc:

Z = 10 000, x = 6% i y =2

10 000 * (1+6%/(2 * 100%)2 = 10 000 * (1,03)2 = 10 609

Z obliczeń wynika więc, że zarobimy 10 609 zł

Podsumowanie

Jak widać na powyższych przykładach nawet drobne różnice w oprocentowaniu lub sposobie kapitalizacji odsetek prowadzą do czasem znaczących różnic w zyskach, dlatego też przed wyborem lokaty przejrzyjmy dokładnie oferty wszystkich banków i wybierzmy tę, która będzie dla nas najkorzystniejsza. Pamiętajmy też o tym, by uważnie czytać regulaminy ofert bankowych, pozwoli nam to uchronić się przed dodatkowymi opłatami, czyli w rezultacie zaoszczędzić więcej pieniędzy.

Więcej informacji na www.zrozumfinanse.pl