Czy wiesz, z czego składa się Twój domowy budżet? Znasz strukturę wpływów i wydatków? Oto kilka praktycznych rad, jak w prosty sposób zdiagnozować sytuację finansów domowych.

KROK 1: Ustal dokładnie, z czego składa się Twój domowy budżet.

Budżet domowy to zestawienie wpływów i wydatków każdego gospodarstwa domowego, w danym okresie (np. miesiącu, kwartale). Obejmuje on dochody i rozchody wszystkich osób zamieszkujących razem, najczęściej ze sobą spokrewnionych.

Do dochodów gospodarstwa domowego zaliczamy:

• wynagrodzenie za pracę (wynikające z umowy o pracę, umów cywilnoprawnych lub dochodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej);
• dochody dodatkowe, tj. z wynajmu nieruchomości;
• świadczenia emerytalne lub rentowe;

Każdy z tych dochodów ma charakter regularny, a jego otrzymanie (a także rozporządzenie nim) można przewidzieć i zaplanować w określonym czasie.

Oprócz tego budżet domowy może być zasilany w sposób nieregularny poprzez dodatkowe dochody, tj.:

• premie okolicznościowe;
• gotówkę pochodzącą np. ze spadku, darowizny.

KROK 2: Zdefiniuj swoje wydatki.

Głównymi wydatkami gospodarstwa domowego są zazwyczaj: 

• wydatki na żywność;
• zakup  odzieży;
• utrzymanie mieszkania (czynsz lub opłata za wynajem, ryczałtowe rozliczenie za wodę, energię oraz inne media);
• koszty dojazdu: bilety komunikacji miejskiej;
• opłaty za telefon; kablówkę, internet;
• koszt składek na dodatkowe ubezpieczenia np. zdrowotne;
• wydatki na zakup i utrzymanie samochodu;

Dla wielu rodziców ważnymi wydatkami są te ponoszone na edukację dziecka, np. czesne na studiach, opłata za kurs językowy czy dodatkowe korepetycje. Są nimi także wszelkie pomoce szkolne, tj. podręczniki, zeszyty czy przybory do pisania. 

KROK 3: Wykonaj bilans domowych wydatków

Przygotuj tabelę. W rubryce po lewej stronie zapisz przychody i przyporządkuj im odpowiednie kategorie (np. pensja, wynagrodzenie z tytułu wynajmu mieszkania). Po prawej, umieść wszystkie wydatki (np. czynsz, rachunek za telefon, czesne). Po odjęciu ogólnej sumy z prawej strony od sumy z lewej, dowiesz się, czy Twój domowy budżet zbilansował się, jednym słowem, czy suma przychodów jest równa wydatkom. A może zestawienie wykazuje nadwyżkę wydatków nad przychodami lub jest może odwrotnie?

Suma przychodów i wydatków jest taka sama

Wydajesz wszystkie swoje miesięczne dochody. Twoje środki wystarczają na pokrycie bieżących zobowiązań finansowych. Niestety, nie posiadasz żadnych oszczędności, które byłyby dla Ciebie wsparciem w przypadku wystąpienia trudnej, nieprzewidzianej sytuacji. Jest to jednak bardzo dobra pozycja startowa, która może stać się punktem wyjścia do poszukania oszczędności wśród Twoich wydatków. Zacznij już od kolejnego miesiąca, a zaoszczędzone pieniądze odkładaj. 

Przez miesiąc przyjrzyj się swoim wydatkom i skrupulatnie je zapisuj. Być może, po tym okresie, wśród nich znajdziesz te, które przynajmniej w części możesz obniżyć, np. rachunek za telefon. Zapytaj operatora swojej sieci komórkowej, czy Twoja umowa przewiduje dodatkowe rabaty na połączenia np. do numerów w tej samej sieci lub czy możliwe jest wykupienie pakietu smsów do wybranych przez Ciebie numerów w ramach abonamentu. Sprawdź, gdzie i jak często robisz zakupy. Jeśli kupujesz żywność dla dużej liczby osób, może warto wybrać się do tańszego hipermarketu lub przystąpić do programu lojalnościowego, który premiuje uczestników bonami zakupowymi. Przejrzyj swoje wydatki pod kątem tzw. ukrytych opłat. Wiesz, ile wynoszą miesięczne opłaty za przelewy i prowadzenie Twojego konta albo wypłaty z bankomatów? Jeśli nie, sprawdź to. W skali miesiąca mogą to być kwoty dochodzące do kilkunastu lub nawet kilkuset złotych, mogące zasilić Twoje oszczędności. Nie musisz szukać oszczędności daleko, wystarczy, że racjonalnie przeanalizujesz bieżące wydatki.

Twoje wydatki są większe niż dochody 

Jeśli Twój budżet wykazał wartość ujemną, oznacza to, że popadłeś w pułapkę zadłużenia. Musisz podjąć natychmiastowe działania w celu zrównoważenia budżetu domowego. Być może posiadasz kartę kredytową lub wszedłeś na tzw. linię debetową. Pamiętaj, że nie są to środki, z których możesz korzystać w nieskończoność, ale zobowiązania, które musisz spłacić w określonym terminie. Najpierw zdiagnozuj, z czego wynika deficyt Twoich finansów. Być może pojawił się jakiś duży, jednorazowy i nieprzewidziany wydatek, który naruszył stan Twoich finansów. Musisz zatem poszukać mechanizmów, które pozwolą Ci uniknąć podobnych sytuacji. Może to być np. dodatkowe ubezpieczenie mieszkania czy samochodu. Jeśli sytuacja, w której wydatki przewyższają Twoje dochody trwa dłużej niż jeden miesiąc, czas „zacisnąć pasa” i postarać się o oszczędności. Wyeliminuj ze swojego budżetu wszystkie koszty, z których można zrezygnować. Zracjonalizuj swoje wydatki i ogranicz je do tych niezbędnych wynikających z bieżących zobowiązań. 

Twoje dochody są większe niż wydatki

Doskonale planujesz swoje wydatki, umiesz racjonalnie zarządzać środkami finansowymi. Ale czy potrafisz efektywnie wykorzystywać nadwyżkę pieniędzy, jaka jest w Twoich rękach? Nie chowaj pieniędzy w domu, rozważ umieszczenie ich na lokacie terminowej. Wybierz to rozwiązanie, które najbardziej Ci odpowiada. Nie bój się pytać, a w razie wątpliwości skorzystaj z porady doradcy finansowego. 

Więcej informacji na www.zrozumfinanse.pl