Potocznie zwykło się uważać, że kredyt i pożyczka oznaczają to samo. W rzeczywistości jednak obie wyżej wymienione formy przekazania pieniędzy podmiotowi zgłaszającemu zapotrzebowanie na środki przez podmiot dysponujący ich nadwyżkami, różni bardzo wiele: uregulowania prawne i wynikające z nich ograniczenia (kredytu może udzielić tylko bank), kwestie własności środków, ich przeznaczenie (cel), cena (oprocentowanie) oraz zwrotność.
W każdym jednak z tych przypadków otrzymujący środki może dzięki nim zrealizować swoje pomysły biznesowe bądź zaspokoić bieżące potrzeby, np. uruchomić nową linię produkcyjną, kupić wymarzone mieszkanie, zmienić samochód na nowszy, bądź pojechać na upragnione wakacje. Swoje zobowiązanie zaś będzie spłacał z uzyskiwanych w przyszłości dochodów. Dla podmiotu dostarczającego środki (np. dla banku) jest to z kolei atrakcyjna forma ulokowania kapitału, wiążąca się z otrzymaniem wynagrodzenia za udostępnienie tych środków w postaci odsetek.
W praktyce rolę pośredników w łączeniu potrzeb osób poszukujących wolnych środków oraz tych, którzy posiadają nadwyżki finansowe, przejęły banki. Osoby posiadające nadwyżkę pieniędzy przekazują je bankom w formie lokat, za co otrzymują odsetki. Z kolei osoby potrzebujące gotówki pozyskują ją z banków w formie kredytów i pożyczek, które później spłacają wraz z należnymi odsetkami. Banki zajmują się oceną zdolności kredytowej kredytobiorców oraz analizą opłacalności ich projektów, aby oszacować, czy pożyczone pieniądze będą mogły zostać zwrócone, wraz z należnymi odsetkami i prowizjami. Dochód banku za organizowanie pośrednictwa pomiędzy podmiotami zgłaszającymi zapotrzebowanie na kredyt a osobami posiadającymi nadwyżki finansowe, a także za przejmowanie na siebie ryzyka kredytowego, powstaje z różnicy oprocentowania między udzielonymi kredytami z przyjętymi depozytami.
O czym musimy pamiętać i na co zwracać uwagę zaciągając kredyt? Poniżej kilka dobrych rad, które pomogą Ci uniknąć tarapatów finansowych.
Przeczytaj umowę i regulamin
Od tego powinieneś rozpocząć swoją przygodę z kredytem bądź pożyczką. Oczywiście umowa kredytowa – to wiele stron zapisanych drobnym druczkiem, jednakże gdy decydujesz się na pożyczenie środków, poznanie jej warunków jest niezbędne. Po przeczytaniu dokumentu będziesz orientował się w ogólnych zasadach i warunkach zaproponowanych przez bank. Może nasuną Ci się też pytania, które chciałbyś zadać. I pamiętaj, jeżeli podpiszesz umowę, będziesz miał ograniczone możliwości odstąpienia od niej.
Oprocentowanie
Pożyczając pieniądze musisz liczyć się z koniecznością ich spłaty wraz z odsetkami. Odsetki – to cena, którą trzeba zapłacić za możliwość korzystania z otrzymanych pieniędzy. Oprocentowanie kredytu składa się najczęściej ze stopy bazowej (np. WIBOR, LIBOR) – czyli ceny, jaką bank sam musi zapłacić za pożyczane środki, powiększonej o marżę (wynikającą z oceny ryzyka oraz oczekiwanego dochodu). Ostateczna wysokość oprocentowania potrafi się mimo wszystko różnić, zatem decydując się na kredyt warto zwrócić uwagę na różnice w ofertach różnych banków.
Całkowity koszt kredytu
Trzeba również pamiętać, że odsetki – to nie jedyny koszt związany z kredytem. Każdy bank indywidualnie ustala, za co trzeba zapłacić i ile.
Do powszechnie pobieranych opłat dodatkowych należą m. in.:
- opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego,
- prowizje od przyznania kredytu,
- koszty związane z ubezpieczeniem kredytu,
- opłaty za utrzymywanie limitu kredytowego,
- opłaty za dodatkowy rachunek bankowy,
- inne.
Wybierając kredyt należy zatem wziąć pod uwagę wszystkie koszty, które będziemy musieli ponieść.
Rodzaje rat kredytowych
Kredyt spłacany jest w formie regularnych rat, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Rata kredytowa składa się z części kapitałowej, czyli spłaty faktycznie pożyczonych pieniędzy, i części odsetkowej, wynikającej z oprocentowania za dany okres. W praktyce możliwy jest wybór między spłacaniem kredytu w ratach równych bądź malejących.
Raty równe zalecane są osobom, które mają niską zdolność kredytową i nie chcą w początkowym okresie spłat mieć większych obciążeń finansowych. W takim przypadku kredytobiorca płaci regularnie stałą kwotę przez cały termin trwania kredytu. Początkowo większość raty stanowią odsetki, naliczane od wysokiego salda zadłużenia. Z czasem zadłużenie maleje, w związku z czym w stałej kwocie raty coraz większy udział ma kapitał.
Raty malejące charakteryzują się tym, że w każdym miesiącu spłacana jest taka sama kwota pożyczonego kapitału powiększona o odsetki. W początkowym okresie odsetki naliczane są od wyższych sald, zatem kwoty rat są wyższe niż w modelu rat równych. Z czasem spłacanie kapitału powoduje, że kwoty naliczonych od niego odsetek są coraz niższe, dzięki czemu zmniejsza się też wysokość raty oddawanej bankowi.
Okres kredytowania
Wiele osób uważa, że korzystniejszy jest krótszy termin kredytowania. Takie rozwiązanie nie zawsze jednak jest korzystne, gdyż krótszy kredyt wiąże się z wyższymi ratami. Może się okazać, że zbyt wysokie raty są za dużym obciążeniem finansowym dla kredytobiorcy. Dlatego warto rozważyć dłuższy okres kredowania, wiążący się z niższymi ratami, dostosowanymi do indywidualnych możliwości finansowych. Większość umów dopuszcza również dokonanie wcześniejszej spłaty kredytu, co jest korzystne dla kredytobiorcy w przypadku, gdy będzie on w pewnym momencie dysponował wolnymi środkami.
Ubezpieczenie kredytu
Najbardziej powszechne są trzy rodzaje ubezpieczeń związanych z kredytami:
- ubezpieczenia na życie,
- ubezpieczenia na wypadek niezdolności do pracy,
- ubezpieczenia od utraty pracy.
Warto sprawdzić, co wchodzi w zakres każdego z nich, jaki jest okres ubezpieczenia oraz jego koszt. Ubezpieczenie jest przydatne w sytuacji, gdy zachodzi ryzyko utraty zdrowia czy też miejsca pracy. Należy się jednak liczyć z tym, że ubezpieczenie – to dodatkowy koszt, który podwyższa całkowite koszty kredytu.
W sytuacji, gdy w budżecie kredytobiorcy pojawią się dodatkowe środki, może on je przeznaczyć na wcześniejszą spłatę kredytu. Dzięki takiej operacji kredyt może zostać całkowicie spłacony przed terminem. Warto jednak sprawdzić, czy bank nie pobiera dodatkowej opłaty za taką operację.
Obsługa kredytu
Zaciągnięcie kredytu wiąże się z koniecznością regularnej obsługi zadłużenia, niekiedy nawet przez kilkadziesiąt lat. Warto więc zapewnić sobie wszelkie udogodnienia przy dokonywaniu spłat oraz innych czynności związanych z kredytem, np. poprzez zdefiniowanie stałych zleceń płatniczych, możliwość korzystania z nowoczesnych kanałów komunikacji – takich jak telefon, Internet, itd.
Kredytów nie należy się obawiać – w końcu zostały stworzone po to, aby zaspokajać nasze potrzeby finansowe. W wielu przypadkach uzyskanie kredytu jest wręcz niezbędne dla realizacji życiowych planów, np. przy zakupie mieszkania. Jednak każda decyzja o zadłużeniu się powinna zostać podjęta z rozwagą i poprzedzona analizą własnych możliwości finansowych. Jeśli mamy trudności z jej podjęciem, najlepiej zapytać się o radę profesjonalistów.
Więcej informacji na www.zrozumfinanse.pl